NIEUWSBRIEF FEBRUARI 2021
NOG 21 CONCRETE TIPS VAN MARTIE SLOOTER VOOR (NOG BETER) ONLINE LESGEVEN

In mijn vorige blog heb ik je 13 tips gegeven die je helpen je online les goed op te bouwen. Die 13 tips hadden te maken met rol 1 (gastheer) en rol 2 (presentator) van de zes rollen van de leraar.

In dit blog nog meer tips, maar dan over rol 3 (didacticus), 4 (pedagoog), en 5 (afsluiter).

Rol 3: Didacticus
In de rol van didacticus zul je veel zorgvuldiger te werk moeten gaan met de vakdidactiek dan in een fysieke les. De structuur van jouw online les bepaalt in hoge mate het succes van die les.

  • Zorg dat je vooraf een duidelijke tijdsplanning hebt.
  • Je geeft een korte uitleg, besteedt voldoende tijd aan het inoefenen en geeft de complete instructie voor het maken van de opdracht.
  • Je zoekt naar online werkvormen: de mogelijkheden van Teams of andere websites. Kies die werkvorm die past bij het leerdoel en de doelgroep.
  • Je zorgt voor wisselende (leer)activiteiten en werkvormen.
  • Zorg dat je een complete instructie juist als een opdracht thuis gemaakt moet worden. Met een complete instructie heb je meer kans dat de leerling aan het werk gaan.
  • Leerlingen vinden het fijn vooraf te weten hoeveel tijd er voor de opdracht staat. Als je aangeeft dat de opdracht 10 minuten duurt dan werkt dat motiverend voor de leerling.
  • Het gebruiken van de vergaderruimtes in Teams geeft meteen een enorme boost in het online-lessen.
  • Het gaat bij de online lessen heel duidelijk om de interactie tussen jou en je leerlingen. Dat is heel eenvoudig te organiseren in Teams, Forms, chatten, Mentimeter, Socrative, Kahoot en Mindmeister.
  • Heb je weinig tijd in het rooster, zoek dan naar instructiefilmpjes op YouTube. Een groot aantal methodes biedt ook al materiaal aan dat door de leerlingen online en asynchroon te maken is.

Kortom:
In een fysieke les ben je voortdurend alles aan het regisseren en kun je op een simpele manier processen bijsturen. Het leerproces verloopt nu via het scherm en heeft de neiging om wat statischer en afstandelijker te worden. De reactie van de leerlingen op het leerproces is complexer en ingewikkelder om sturing aan te geven. Dit kun je met bovenstaande tips didactisch oplossen.

Rol 4: Pedagoog
De effectieve leraar hanteert in een online omgeving de regels zoals die in een fysieke les ook gelden.

  • Grensoverschrijdend gedrag is ook online grensoverschrijdend gedrag.
  • Ga ook in een online omgeving na afloop in gesprek met de leerling om te vragen wat er speelt.
  • Maak een afspraak in Teams vergaderruimtes met een individuele leerling of een groepje leerlingen. Vraag naar wat hun bezighoudt.
  • Observeer en check of je tijdens de les nog de aandacht hebt.
  • Gaan de leerlingen respectvol met elkaar om?
  • Zijn de leerlingen nog steeds gemotiveerd om te werken aan hun leerproces?
  • Hou een namenlijst bij de les waarop je aantekeningen en opvallende zaken van een leerling met een code kan noteren. Zo houd je het overzicht en kun je patronen ontdekken en tijdig ingrijpen.

Kortom:
De hele les ben je alert op het leerlingengedrag. Observeer en reageer zoals je gewend bent in een fysieke omgeving. Als je vooraf contact gemaakt hebt, ze gemotiveerd hebt voor de les en een afwisselende les geeft dan gaat het lukken.

Rol 5: Afsluiter
Neurowetenschappelijk onderzoek toont aan dat er drie aspecten belangrijk zijn om leerstof te kunnen onthouden: aandacht, herhaling en borging. Goed afsluiten geeft je les extra rendement – zeker ook bij de online les.

  • Geef bij de afsluiting aandacht aan de leerdoelen door ze te benoemen of laat het de leerlingen benoemen.
  • Er zijn veel apps die je kunt gebruiken om kort te herhalen of de leerdoelen gehaald zijn.
  • Gebruik apps om te horen of te lezen hoe de leerlingen geleerd hebben en hoe ze de stof gaan onthouden.
  • Gebruik bijvoorbeeld Forms, chatten, Mentimeter, Socrative, Kahoot of Mindmeister.
  • Heb je in een fysieke les last van leerlingen die al naar de deur lopen? Bij de online les kan dat niet. Goed afsluiten dus én leerlingen vinden het vaak leuk om tot slot nog online iets in te vullen. Dat activeert!

Kortom:
Als je met betrekking tot de aspecten aandacht en herhaling effectief wilt zijn, dan zijn er nu veel digitale toepassingen die je daarbij kunnen helpen. Je kunt het leerproces didactisch gezien enorm verbeteren door de les goed en duidelijk af te sluiten.

Tot slot: wat werkt?

  • Schoolbreed of per klas kun je handige afspraken maken over regels bij een online les, huiswerk, terugkoppelingen van opvallend gedrag, mentoruren en coachgesprekken.
  • Bedenk hoe je jouw fysieke lessen gaf en zoek daarbij de apps die dit per vaardigheid kunnen ondersteunen bij een online les.

Geïnteresseerd in de onderliggende processen? Bel Martie Slooter Academie.
De aanpak kan op korte termijn gerealiseerd worden.
De valkuilen zijn bekend.
De succesfactoren ook!

Bron: De zes rollen van de leraar (2018), Martie Slooter
Met gratis bijlagen waaronder ICT-toepassingen bij lesonderdelen en werkvormen. 

Contact